حساسیت به مواد آرایشی و بهداشتی: رنگ مو
۱۳۹۶-۱۲-۰۱ ۱۴۰۳-۱۱-۱۴ ۱۴:۱۸حساسیت به مواد آرایشی و بهداشتی: رنگ مو
دکتر محمدعلی عصاره زادگان 
حساسیت به مواد آرایشی و بهداشتی: رنگ مو
امروزه با توسعه و رواج انواع مختف مواد آرایشی در ایران، حساسیت به مواد آرایشی و بهداشتی بویژه رنگ مو افزایش چشمگیری داشته است! زمانی که فردی به رنگ های آرایشی مانند رنگ مو حساسیت یا آلرژی دارد در اغلب موارد در حقیقت به یک ماده شیمیایی در این گونه رنگ ها حساس است. شایع ترین ماده شیمیایی در رنگ مو که باعث واکنش های آلرژیک می شود، پارا-فنیلن دی آمین (Para-phenylenediamine, PPD) نامیده می شود. البته یکی دیگر از مواد شیمیایی شایع آلرژی زا در رنگ مو پارا-تولوئن دی آمین (Para-toluenediamine, PTD) نیز می باشد. با این وجود ماده PTD نسبت به PPD در بسیاری از افراد از حساسیت زایی کمتری برخوردار است.
پارا-فنیلن دی آمین (PPD)
ماده PPD در اغلب محصولات رنگ موی تجاری با برندهای مختلف وجود دارد و به طور معمول با ماده پراکسید (برای تغییر رنگ مو) مخلوط می باشد. به نظر می آید ماده PPD با مواد موجود در پوست انسان میان کنش داده و بدین شکل سبب بروز واکنش های آلرژیک در فرد می گردد. ماده PPD موجود در رنگ های مو از شرکت های مختلف تجاری با نام های مختلف مانند PPDA و ۱-۴ بنزن دی آمین و یا بیس فنیلن دی آمین معرفی می شود.
علائم حساسیت به رنگ مو
- شایع ترین علامت حساسیت یا آلرژی به رنگ مو درماتیت تماسی (قرمزی و التهاب پوست) است. برای آگاهی از این عارضه به نوشتار درماتیت تماسی مراجعه کنید. التهاب و قرمزی پوست ممکن است در اطراف گوش ها، پوست صورت و ناحیه گردن مشاهده شود. این علائم در بیشتر مواقع ممکن است بعد از ساعت ها بروز نموده هرچند که احتمال وقوع این واکنش ها بلافاصله بعداز مجاورت با مواد شیمیایی موجود در رنگ مو نیز محتمل است.
- خارش چشم ها و پلک ها همراه با تورم این نواحی از علائم دیگر حساسیت به رنگ مو می باشد.
- ایجاد عارضه کهیر از دیگر علائم مجاورت با رنگ های مو است. برای آگاهی از این عارضه به نوشتار کهیر مراجعه کنید.
- در مواقع نادر ممکن است واکنش های شدید و سیستمیک یعنی شوک آنافیلاکسی روی دهد. در اینگونه موارد علائمی مانند ایجاد کهیر، تورم صورت و تورم و تنگ شدن مجاری هوایی همراه با تنگی نفس و افت ناگهانی فشار خون و افزایش ضربان قلب مشاهده می شود. در صورت ایجاد چنین علائمی باید بلافاصله فرد به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نماید. به طور کلی شوک آنافیلاکسی کشنده بود و نیاز به مراقبت درمانی اورژانس دارد.
نکات مراقبتی بعد از مشاهده علائم حساسیت به رنگ مو
- در صورت مشاهده هر یک از علائم حساسیت یا آلرژی به رنگ مو باید بلافاصله رنگ مو شسته شود. باقیمانده رنگ مو باید با شامپوی ملایم به طور کامل از ناحیه پوست سر و گردن برداشته شود. همچنین در بعضی موارد شستشوی مو با محلول هیدروژن پراکسید ۲ درصد می تواند برای برطرف ساختن رنگ مو مفید باشد. هیدروژن پراکسید موجب تسریع اکسیدشدن ماده PPD شده و آن را غیرفعال می نماید.
- استفاده از کرم های طبیعی (فاقد الکل و مواد شیمیایی) می تواند به بهبودی ناحیه ملتهب کمک نماید.
- همچنین می توان از کرم های موضعی استروئیدی برای کنترل و کاهش التهاب و تورم و قرمزی استفاده نمود.
توصیه های مهم برای پیشگیری از حساسیت به رنگ مو
- با وجود آنکه بسیاری از مواد شیمیایی موجود در رنگ های آرایشی برای انسان بی خطر هستند اما هرگز رنگ مو را به مدت بیشتر از آنچه که در دستورالعمل شرکت سازنده رنگ مو بیان شده است، در مجاورت مو قرار ندهید.
- هنگام استفاده از رنگ مو حتما از دستکش استفاده شود.
- بعد از رنگ کردن مو حتما از شستشوی کامل موها و پوست اطمینان حاصل شود. باقی ماندن رنگ مو بر روی موها و پوست، احتمال افزایش بروز واکنش های آلرژیک را بدنبال دارد.
تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان
منابع:
