همزمانی افزایش شیوع آلرژی فصلی با بیماری کرونا یا همان بیماری کووید ۱۹  (COVID-19) و فراگیر شدن آن در سراسر جهان، نگرانی های بسیار زیادی در ایران و سایر کشورها برای افراد مبتلا به آلرژی فصلی (آلرژی بینی) ایجاد نموده است!

بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی فصلی (رینیت آلرژیک) با بروز علائم این بیماری مضطرب و نگران می شوند! پرسش همه آنها این است که آیا این علائم مربوط به شروع بیماری کرونا است و یا مطابق هر سال آلرژی فصلی آغاز شده است؟!

با توجه به اینکه مراجعه به مراکز درمانی می تواند خطر ابتلا به بیماری کرونا و انتشار آن را افزایش دهد، پس راهکار منطقی و بی خطر در مواقع بروز علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی و سرفه چیست؟!

بی شک آگاهی از علائم بالینی بیماری کرونا در انجام اقدامات بعدی بسیار سودمند می باشد. در مقابل عدم اطلاع از شباهت های علائم اولیه بیماری کرونا با بیماری های دیگر مانند آلرژی فصلی (آلرژی بینی، رینیت آلرژیک)، سرماخوردگی و یا آنفلوانزا می تواند موجب ایجاد نگرانی و اضطراب بسیاری در افراد گردد.

هراس و نگرانی ایجاد شده در اثر ندانستن شباهت ها و تفاوت های بیماری آلرژی فصلی با بیماری کرونا می تواند موجب مراجعات غیرضروری به مراکز درمانی و تشخیصی  گردد که این نیز خود زمینه ساز ابتلا احتمالی فرد آلرژیک به بیماری کرونا و همچنین افزایش حجم کاری مراکز درمانی و تشخیصی و پرسنل این مراکز است!

علائم آلرژی فصلی شباهت های متعددی با علائم بیماری کرونا یا همان بیماری کووید ۱۹ دارد! پس چه باید کرد؟!  در پاسخ به این پرسش سعی گردیده است در نوشتار حاضر اطلاعات علمی و کاربردی، اما به زبان ساده! در خصوص شباهت ها و تفاوت ها ی میان آلرژی تنفسی و بیماری کرونا ارائه گردد. همچنین برای افتراق آلرژی فصلی با بیماری های آنفلوانزا و سرماخوردگی می توانید به نوشتار آلرژی فصلی، بیماری کرونا، آنفلوانزا یا سرماخوردگی؟! مراجعه نمایید. 

علت ایجاد و علائم آلرژی بهاره یا آلرژی فصلی؟!

فصل بهار با همه زیبایی هایی که دارد بواسطه گرده افشانی درختان و گیاهان موجب بروز علائمی در افراد حساس می گردد که این بیماری را آلرژی فصلی یا آلرژی بینی (رینیت آلرژیک) می گویند.

آلرژی یا حساسیت های تنفسی (آلرژی بینی، آسم آلرژیک و یا سینوزیت آلرژیک) ناشی از واکنش نابجای سیستم ایمنی بدن فرد حساس به مواد تنفسی خارج بدن (در اغلب موارد گرده های گیاهان) می باشد. بروز واکنش ها و علائم آلرژیک در فرد حساس به عوامل مختلفی نظیر جنس ماده حساسیت زا (آلرژن)، راه ورود ماده حساسیت زا به بدن، سن، ژنتیک بستگی دارد. برای آگاهی از مکانیسم واکنش های آلرژیک به نوشتار مکانیسم ایجاد حساسیت یا آلرژی به زبان ساده مراجعه شود!

علائم بالینی آلرژی فصلی (آلرژی بینی) شامل عطسه، آبریزش بینی، انسداد بینی (کیپ شدن بینی) و خارش بینی می باشد. البته اغلب افراد مبتلا به آلرژی بینی از خارش چشم ها، حلق و سقف دهان نیز شکایت دارند.

شایان ذکر است علائم بیان شده در بالا در هنگام صبح بسیار بیشتر بوده و افراد آلرژیک احساس می نمایند که علائم آنها به محض بیدار شدن از خواب، شروع می شود!

بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی تنفسی از سرفه و تنگی نفس نیز شکایت دارند، بویژه سرفه و تنگی نفس آنها در هنگام مواجهه با دود و یا بو های مختلف و تحریک کننده و یا همچنین فعالیت بدنی تشدید می شود! در بعضی مواقع نیز افراد آلرژیک دچار رخوت و خستگی می شوند که شدت این حالت در افراد مختلف، متفاوت می باشد.

لازم به توضیح است افراد دارای آلرژی تنفسی بخصوص آلرژی فصلی، علائمی که در بالا به آنها اشاره شد را هر سال در زمان و فصل خاص تجربه می کنند؛ به عبارتی هر سال علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش گلو و یا چشم ها و … در روز ها و یا ماه های خاصی از سال بروز می یابند.

بیماری کرونا یا بیماری کووید ۱۹ (ماهیت و علائم)!

بیماری کرونا ناشی از ویروس کووید ۱۹ (COVID-19) نوعی بیماری ویروسی است که عامل اصلی آن عضوی از خانواده کروناویروس ها می باشد. در این خانواده عوامل بیماری های حاد تنفسی دیگری مانند بیماری سارس  (SARS) و یا بیماری مرس  (MERS) نیز وجود دارد!  

مشخصه اصلی این ویروس تمایل آن به آلوده نمودن و تکثیر در سیستم تنفسی است. علائم تنفسی شاخص عفونت با ویروس کووید ۱۹ شامل تب، سرفه خشک، کوفتگی و درد عضلانی و تنگی نفس می باشد!

تاکنون بررسی و مطالعه نشانه های بیماری کرونا در بیماران مبتلا نشان داده شده است، ایجاد تب و افزایش دمای بدن اغلب به عنوان اولین علامت برای این بیماری گزارش شده است، هرچند که در موارد اندکی از مبتلایان به بیماری کرونا ممکن است فرد تب نداشته باشد و یا تب خفیفی را تجربه نماید!

همچنین گزارشاتی مبنی بر گلودرد، آبریزش بینی و ترشحات پشت حلق به عنوان علائم آغازین بیماری کرونا نیز وجود دارد. علائم بالینی در طی روز یکسان هستند. سرفه و احساس تنگی نفس علائم بعدی بوده و شدت این علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت است.

تفاوت های آلرژی فصلی با بیماری کرونا !

خارش یکی از اصلی ترین و شاخص ترین علامت افتراق دهنده میان بیماری آلرژی تنفسی و بیماری کرونا می باشد! در آلرژی فصلی و به طور کلی آلرژی های تنفسی  اساساً خارش، بسیار زیاد است، در حالیکه در بیماری کرونا خارش اصلا وجود ندارد و یا بسیار اندک است!

تب در آلرژی وجود ندارد هر چند برخی از افراد احساس گرما می کنند، اما در حقیقت فاقد تب می باشند!  در بیماری کرونا تب یکی از علائم اصلی به شمار می آید!

بدن درد و کوفتگی عضلات یکی از علائم اصلی بیماری کرونا می باشد در حالیکه در آلرژی بعضی از افراد مبتلا،  احساس رخوت و بی حالی دارند که با درد و کوفتگی بدن کاملاً متفاوت است!

پاسخ به آنتی هیستامین ها یکی از روش های متمایز کننده بیماری آلرژی با بیماری کرونا است! بدین صورت که افراد آلرژیک بخوبی به آنتی هیستامین ها پاسخ داده و به میزان قابل توجه ای علائم آنها فروکش می کند. در حالیکه بیمار مبتلا به کرونا به آنتی هیستامین پاسخ نداده و یا به میزان بسیار اندکی پاسخ می دهد.

توضیحات تصویری دکتر مرتضی فلاح پور فوق تخصص آسم و آلرژی در خصوص شباهت ها و تفاوت های آلرژی فصلی با بیماری کرونا در صفحه اینستاگرام شبکه جامع آلرژی (بر روی تصویر ذیل کلیک کنید)

سابقه بالینی و پزشکی فرد نیز می تواند به افتراق بیماری آلرژی از بیماری کرونا کمک نماید. به این صورت که فرد اظهار می کند در سال های پیش نیز در همین روزها علائم شاخص آلرژی تنفسی را داشته است!

باید به خاطر داشت همه علائم ذکر شده برای آلرژی تنفسی و بیماری کرونا  مطلق و همیشگی نیست و معمولاً تا حدودی نسبی می باشند! بنابراین آنچه که بسیار مهم است داشتن آگاهی از شرایط و پرهیز از شتابزدگی می باشد.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان با همکاری دکتر مرتضی فلاح پور

دکتر مرتضی فلاح پور (فوق تخصص آسم و آلرژی و ایمونولوژی بالینی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران)

منابع:

۱- Middleton’s Allergy (Principles and Practice), Franklin N, et al. SAUNDERS

۲- صفحه اختصاصی کووید-۱۹ در سایت رسمی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC)

۳- صفحه اختصاصی کووید-۱۹ در سایت رسمی سازمان بهداشت جهانی (WHO)

۴- آلرژی فصلی، بیماری کرونا، آنفلوانزا یا سرماخوردگی؟!