ویتامین ها و مواد معدنی مؤثر در کنترل و درمان آسم در کودکان و بزرگسالان
۱۳۹۷-۰۲-۲۰ ۱۴۰۳-۰۹-۲۱ ۱۳:۵۱ویتامین ها و مواد معدنی مؤثر در کنترل و درمان آسم در کودکان و بزرگسالان
دکتر محمد علی عصاره زادگان 
ویتامین ها و مواد معدنی مؤثر در کنترل و درمان آسم در کودکان و بزرگسالان
بیماری آسم بویژه در کودکان، در ۲۰ سال گذشته، در حال افزایش قابل توجه ای بوده است و اکنون به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های التهابی مزمن در کودکان و بالغین به شمار می آید (برای مطالعه جزئیات بیشتری درباره این بیماری به نوشتار بیماری آسم مراجعه فرمایید).
محققان علل افزایش بیماری آسم را بیشتر پیامد تغییرات محیطی و عادات زندگی بیان می نمایند و عقیده دارند اکنون نقش این عوامل، بیشتر از عامل ژنتیک و انتقال ژن از والدین به فرزندان است. به طور کلی به نظر می آید کاهش مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها، افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا-۶ نسبت به اسیدهای چرب امگا-۳ و همچنین افزایش شیوع کمبود ویتامین D می تواند از علل اصلی افزایش آمار ابتلا به بیماری آسم در جهان باشند.
بی شک یک رژیم غذایی متعادل و مناسب می تواند نقش کلیدی در حفظ و تداوم سلامت انسان، بخصوص بیماران مبتلا به بیماری آسم داشته باشد. بنابراین در این نوشتار سعی گردیده با استفاده از تحقیقات علمی معتبر اثرات مفید و ارزشمند اثبات شده بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی را برای کنترل و بهبودی عوارض بیماری آسم بیان شود.
نقش ویتامین ها در کنترل و بهبود علائم بیماری آسم
ویتامین C
در بیماران مبتلا به آسم انقباض مجاری تنفسی موجب ایجاد خس خس سینه و اشکال در تنفس عادی می شود. خس خس سینه و سرفه از نشانه های شاخص آسم محسوب می شوند. مطالعات نشان داده اند که دریافت ویتامین C از طریق مصرف میوه های غنی از این ویتامین مانند پرتقال، نقش مفید و مؤثری درکنترل مناسب عوارض آسم و کاهش خس خس سینه دارد.
نتایج تحقیقات نشان داده است استفاده همزمان مکمل های حاوی ویتامین C، اسید های چرب امگا-۳ و ماده معدنی روی (Zn) سبب افزایش قابل توجه عملکرد ریه ها در کودکان مبتلا به آسم می شوند.
ویتامین D
به طور کلی ویتامین D نقش حیاتی در تنظیم طیف گسترده ای از فرآیندهای مؤثر در سیستم ایمنی بدن و مکانیسم های ضد التهابی در بیماری آسم دارد. متاسفانه ویتامین D به طور طبیعی در تعداد محدودی از مواد غذایی رایج مصرفی وجود داشته و به همین دلیل بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین D می باشند.
به نظر می آید طبیعی بودن مقدار ویتامین D در بدن می تواند باعث افزایش اثربخشی داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب در مجاری تنفسی بیماران آسمی گردد. به عبارتی دیگر بیماران آسمی که دچار کمبود ویتامین D می باشند برای کنترل عوارض بیماری خود به مقادیر بالاتری از داروهای استروئیدی (کورتون ها) نیاز دارند.
همچنین محققان دریافته اند که در صورت طبیعی بودن میزان ویتامین D، می تواند عوارض آسم کمتر گردیده و تحریک پذیری فرد بیمار به محرک های آسم نیز کاهش یابد!
نتایج تحقیقات بر روی زنان باردار نشان داده است مصرف ویتامین D در دوران بارداری می تواند موجب کاهش احتمال خطر ابتلا به بیماری آسم در کودکان شود. همچنین کودکانی که دارای رژیم غذایی حاوی مقادیر پایین ویتامین D بوده اند در معرض بیشتر ابتلا به بیماری آسم و یا تشدید علائم این بیماری یعنی خس خس سینه و تنگی مجاری تنفسی هستند.
ویتامین E
ویتامین E یکی از مهمترین ویتامین ها برای سلامت سیستم ایمنی و عملکرد صحیح بعضی از اندام ها مانند چشم ها و پوست می باشد. ویتامین E به طور طبیعی در مواد غذایی مختلف وجود دارد. پژوهشگران نشان داده اند این ویتامین دارای خصوصیات فوق العاده ضد التهابی بوده و بدین شکل می تواند درکنترل التهاب در مجاری تنفسی افراد مبتلا به آسم نقش مهمی داشته باشد.
همچنین ویتامین E به عنوان یکی آنتی اکسیدان ها مهم و ارزشمند، انقباض ریه ها و مجاری تنفسی را در بیماران آسمی کنترل و تعدیل می نماید. تحقیقات نشان داده است مصرف مناسب ویتامین E توسط افراد مبتلا به بیماری آسم می تواند باعث کاهش عوارض این بیماری یعنی خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس شود. همچنین پژوهش ها بر روی زنان باردار نشان داده است کمبود ویتامین E در رژیم غذایی این زنان موجب افزایش احتمال ابتلای کودک آنها به بیماری آسم می شود.
نقش مواد معدنی منیزیم، روی و سلنیم در کنترل و بهبود علائم بیماری آسم
منیزیم (Mg)
منیزیم یکی از مهمترین و حیاتی ترین مواد معدنی در بدن انسان بوده و در فرایندها و عملکرد بسیاری از اندام ها نقش دارد. تحقیقات نشان داده است منیزیم در کنترل انقباض عضلات صاف جدارمجاری تنفسی و برونش ها نقش دارد.
همچنین مشخص گردیده است که مصرف مقادیر مناسب منیزیم در بیماران آسمی، سبب کاهش تحریک پذیری مجاری تنفسی، بهبود عملکرد ریه ها و به طور کلی کنترل عوارض آسم می شود. علاوه بر این به نظر می آید منیزیم در افزایش چشمگیر اثرات داروهای استروئیدی در بیماران آسمی نقش داشته که این امر خود سبب کاهش مصرف داروهای استروئیدی (کورتون ها) در این بیماران می گردد.
روی (Zn)
بر اساس مطالعات متعدد درباره نقش ماده معدنی روی (Zn) در بیماران آسمی، نتایج اثبات نموده است که مصرف مقادیر مناسب روی (Zn) در دوران بارداری خطر ابتلا به بیماری آسم را در اطفال کاهش می دهد. همچنین تحقیقات نشان داده اند که مقادیر ناکافی روی (Zn) در بدن، موجب تشدید عوارض آسم و کاهش عملکرد ریه ها در بیماران آسمی می گردد.
سلنیم (Se)
سلنیم یکی دیگر از املاح معدنی ضروری برای بدن می باشد. سلنیم در پیشبرد واکنش های حیاتی بسیاری در بدن نقش کلیدی دارد. در ارتباط با بیماری آسم، تحقیقات نشان داده است که در بیمارانی که مبتلا به آسم مزمن و شدید بوده اند درجاتی از کمبود سلنیم مشاهده می شود.
بنابراین امروزه مشخص گردیده است که استفاده از مکمل های حاوی ماده معدنی سلنیم می تواند سبب کاهش عوارض آسم و کنترل مناسب این بیماری گردد. شایان ذکر است در مطالعه ای که بر روی تعدادی از بیماران مبتلا به آسم انجام گردید، نتایج به روشنی نشان داد مصرف روزانه ۲۰۰ میکروگرم از سلنیم در مدت ۱۶ هفته می تواند باعث بهبود عملکرد ریه ها و به طور کلی کاهش عوارض آسم شود.
تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان
منابع:
