کاهش شیوع آلرژی غذایی در کودکان با مصرف شیرگاو در دوران بارداری و شیردهی نتیجه پژوهش هایی است که به مطالعه ارتباط نوع رژیم غذایی مادران در دوران بارداری و شیردهی با احتمال بروز آلرژی غذایی و یا به طور اختصاصی آلرژی به شیرگاو پرداخته اند (مقالات و مراجع در انتهای متن آورده شده اند).

آلرژی غذایی و اگزما

به طور کلی آلرژی یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در کودکان به شمار می آید و در کشورهای صنعتی شیوع این بیماری در کودکان به ۳۰ درصد نیز می رسد! 

آلرژی غذایی و اگزما به طور معمول قبل از یکسالگی بروز یافته در حالیکه آسم آلرژیک و رینوکونژکتیویت آلرژیک (آلرژی ملتحمه چشم) اغلب در سن مدرسه و یا در سال های بعد مشاهده می شوند. برای مطالعه علائم آسم و راههای پیشگیری از آن به نوشتار بیماری آسم  و همچنین برای آگاهی از آلرژی چشم و علائم آن به نوشتار حساسیت و آلرژی چشم (علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان) مراجعه نمایید.

ایجاد اگزما (درماتیت آتوپیک) یکی از عوامل مهم افزایش ابتلا به حساسیت به آلرژن های محیطی و آسم آلرژیک می باشد. برای مطالعه علائم و راه های تشخیص و پیشگیری از بیماری اگزما به نوشتار بیماری پوستی اگزما در کودکان و بزرگسالان و همچنین نوشتار نکات کلیدی در کنترل بیماری اگزما- اینفوگرافیک مراجعه نمایید.

آلرژی به مواد غذایی و شیرگاو

حساسیت یا آلرژی غذایی به واکنش سیستم ایمنی بدن به مواد غذایی و گاهی به مواد افزودنی و نگهدارنده مواد غذایی گفته می شود. علائم آلرژی غذایی می تواند به صورت تهوع، اسهال، استفراغ، درد شکمی، کهیر، اگزما (درماتیت آتوپیک)، آسم، التهاب بینی و یا  تورم حنجره بروز نماید. در موارد نادر و شدید، حساسیت و آلرژی غذایی، می تواند موجب شوک آنافیلاکسی در فرد حساس شود.

حساسیت و آلرژی به شیرگاو که از شایع ترین آلرژی های غذایی در کودکان به شمار می آید، اغلب در اثر حساسیت به پروتئین کازئین شیر بروز می یابد. شایان ذکر است حساسیت به شیر گاو نباید با اختلال دیگری به نام عدم تحمل شیر که در اثر کمبود آنزیم لاکتاز در فرد بوجود می آید، اشتباه شود! برای مطالعه بیشتر علائم و عوارض حساسیت به شیرگاو و راههای پیشگیری از آن به نوشتار آلرژی یا حساسیت به شیرگاو در کودکان و بزرگسالان! مراجعه نمایید.

ارتباط رژیم غذایی مادر با شیوع آلرژی غذایی در فرزندان

با توجه به اینکه تاکنون درمان دارویی قطعی و پایدار و همیشگی برای آلرژی معرفی نشده است لذا راهکارهای پیشگیری از ابتلا به آلرژی می تواند اثرات چشمگیری بر کاهش شیوع بیماری آلرژی در جهان داشته باشد!

با وجود آنکه همه عوامل ایجاد و بروز بیماری های آلرژیک در انسان به طور کامل شناسایی نشده است اما سالهاست مطالعات و تحقیقات متعدد نشان داده اند که عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و شیوه زندگی نقش بسزایی در شیوع بیماری های آلرژیک دارند.

رژیم غذایی مادر در زمان بارداری و دوره شیردهی (به عنوان عامل مرتبط با شیوه زندگی) می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به آلرژی در فرزندان شود! به عنوان مثال برخی تحقیقات نشان داده اند، مصرف مواد غذایی مانند ماهی و لبنیات توسط مادر در دوران بارداری می تواند با کاهش عوارض و  بروز بعضی از بیماری های آلرژیک در ارتباط باشد!

در پژوهشی که در سوئد و بر روی ۵۰۸ مادر انجام گردید نتایج نشان داد ارتباط معناداری میان مصرف بالای شیرگاو توسط مادر در طول بارداری و دوره شیردهی و کاهش شیوع آلرژی غذایی در کودکان وجود دارد. به عبارتی دیگر فرزندان مادرانی که در طول بارداری و دوره شیردهی از شیرگاو و فرآورده های حاصل از شیرگاو بیشتر استفاده می نمودند، کمتر دچار آلرژی غذایی شده اند!

این حقیقت پیش تر نیز در پژوهشی که در فنلاند بر روی بیش از ۶۰۰۰ مادر انجام گردید، اثبات شده است. در این مطالعه فرزندان مادرانی که در طول بارداری و دوره شیردهی به میزان قابل توجه ای شیر گاو و یا فرآورده های آن را مصرف می نموده اند کمتر دچار آلرژی و حساسیت به شیرگاو شده اند!

 بنابراین رژیم غذایی مادر در دوران بارداری و شیردهی و به طور کلی شیوه زندگی مادر، می تواند به عنوان یک راهکار پیشگیری کننده کارآمد و مؤثر، درجلوگیری از بروز آلرژی در فرزندان، بخصوص آلرژی غذایی، در نظر گرفته شود.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان

منابع:

۱- …Maternal Intake of Cow’s Milk during Lactation

۲- …Maternal diet during pregnancy and lactation

۳- …Does maternal diet during pregnancy and lactation

۴- Dietary factors during pregnancy and atopic…

۵- آلرژی یا حساسیت به شیر گاو در کودکان و بزرگسالان!