اگزما اصطلاحی لاتین بوده و به معنی “جوش آوردن (to boil over) (اشاره ای به قرمز شدن)” می باشد. اگزما اصطلاحی کلی برای انواعی از ضایعات پوستی بوده که همراه با قرمزی، خارش و یا  جوش های کوچک (راش) می باشند.

شایع ترین شکل اگزما گاهی درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) گفته می شود. اگزما در اغلب موارد همراه با خارش زیاد بوده که خاراندن محل ضایعه موجب قرمزی و التهاب در آن ناحیه می شود. اگزما بیشتر در کودکان مشاهده می شود هرچند که بالغین نیز دچار این بیماری می گردند. شیوع اگزما بسیار زیاد است اما خوشبختانه در اغلب موارد قابل کنترل می باشد.

درماتیت آتوپیک (شایع ترین شکل اگزما) نوعی بیماری مزمن پوست است. این بیماری احتمال می رود در اثرواکنش های آلرژیک به مواد حساسیت زا (آلرژن ها) مانند آلرژن های غذایی روی می دهد. درماتیت آتوپیک می تواند زمینه ارثی داشته باشد و به طور معمول از کودکی شروع شده و ممکن است تا سنین پیش از دبستان و دوران ابتدایی ادامه می یابد.

علائم درماتیت آتوپیک ممکن است در مقاطع زمانی مختلف تشدید یافته و بعد فروکش نماید. این علائم گاهی تا بزرگسالی همراه بیمار خواهند بود. علائم و ضایعات پوستی اگزما که اغلب در نواحی پشت زانوها، روی گونه ها، ساقه پا، ساعددست و روی باسن ایجاد شده، شامل پوست خشک و خارش دار، ملتهب و قرمز و زخمی می باشند. بیماری درماتیت آتوپیک (اگزما) مسری و واگیردار نیست و علت دقیق بروز این بیماری مشخص نشده است!

علائم بیماری اگزما

برای اولین بار ممکن است شما متوجه لکه های قرمز رنگ و خارش دار بر روی گونه ها، چانه و یا سطح پوست سینه کودک خود شوید. کودک محل ضایعه را آنقدر می خاراند تا محل مزبور قرمز رنگ، ملتهب و یا حتی زخمی شود. البته گاهی اگزما در بالغین ممکن است با لکه های قرمز رنگ و خارش دار بر روی گردن، سطح داخلی آرنج و یا پشت زانو مشاهده شود.

اگزما به سه شکل خفیف، متوسط و شدید دیده می شود. همانطور که پیش تر بیان شد شایع  ترین محل ایجاد ضایعات ناشی از اگزما در اطفال در ناحیه گونه ها و چانه می باشد هرچند که ممکن است در سایر نواحی بدن نیز مشاهده شود.

گاهی ممکن است شدت ضایعات و علائم پوستی اگزما در اثر مصرف برخی از مواد غذایی و یا مجاورت با بعضی از مواد حساسیت زا (آلرژن ها) افزایش یابد. با نظر پزشک معالج گاهی انجام آزمایش پوستی پریک و یا آزمایش خونی برای تشخیص مواد حساسیت زای درخواست می شود.

توصیه های مهم و کاربردی در کنترل و درمان بیماری پوستی اگزما

به طور کلی درمان قطعی و همیشگی برای اگزما وجود ندارد، اما می توان با روشهای درمانی از تشدید و گسترش بیماری جلوگیری نموده و آن را بخوبی کنترل نمود.

برای تشخیص و درمان اگزما حتما باید با پزشک متخصص مشورت شود.  با توجه به سن و شدت اگزما روش های درمانی مختلفی برای اگزما وجود دارد. اما نکاتی در خصوص کنترل بیماری اگزما وجود دارد که رعایت آنها در بهبودی این بیماری در اطفال و بزرگسالان بسیار مؤثر می باشند.

برای مطالعه روش های کنترل و درمان اگزما به نوشتار توصیه های مهم و کاربردی در کنترل و درمان بیماری پوستی اگزما در کودکان و بزرگسالان مراجعه نمایید.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان

منابع:

۱- موسسه ملی سلامت آمریکا

۲- انجمن ملی اگزما

۳- آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا