آلرژی یا حساسیت به مواد غذایی (آلرژی غذایی) به واکنش سیستم ایمنی فرد نسبت به یک ماده غذایی و یا میوه های تازه اطلاق می شود. آلرژی و یا حساسیت غذایی گاهی ممکن است به دلیل واکنش بدن به مواد افزودنی مجاز و مواد نگهدارنده باشد (نوشتار حساسیت و آلرژی به مواد افزودنی و نگهدارنده های مواد غذایی!). گاهی مواد غذایی را را به چهار گروه، ۱- شیر و لبنیات، ۲- گوشت و حبوبات و مغزهای خوراکی، ۳- نان و غلات و ۴- میوه ها و سبزیجات تقسیم بندی می کنند. تاکنون گزارشات متعددی در رابطه با حساسیت به انواع مواد غذایی گروه های چهارگانه مذکور وجود دارد!

علائم آلرژی یا حساسیت به مواد غذایی 

علائم آلرژی غذایی متعاقب مصرف مواد غذایی در مدت چند دقیقه و یا چند ساعت بروز می یابند! گاهی واکنش های آلرژیک متعاقب استفاده از مقادیر اندک غذای حساسیت زا نیزدر فرد ایجاد می گردد. علایم آلرژی غذایی می تواند به صورت تهوع، اسهال، استفراغ، درد شکمی، کهیر، اگزما (درماتیت آتوپیک)، آسم، التهاب بینی و یا  تورم حنجره بروز نماید. شایان توجه است در موارد نادر و شدید آلرژی غذایی، مصرف غذایی که شخص به آن حساسیت دارد می تواند موجب شوک آنافیلاکسی (یک واکنش سیستمیک شدید که می تواند کشنده باشد) گردد. آلرژی های غذایی اغلب در افرادی مشاهده می شود که سابقه وجود بیماری آلرژی در فامیل آنها وجود دارد. بیشترین شیوع حساسیت غذایی در ماهها و یا سال های اولیه زندگی و یا به عبارتی در دوران طفولیت و یا کودکی می باشد.

آلرژی غذایی یا عدم تحمل ماده غذایی؟!

آنچه که در باره آلرژی غذایی باید به خاطر داشت عدم اشتباه علائم آلرژی غذایی با بیماری دیگری به نام عدم تحمل ماده غذایی (در اثر عدم وجود آنزیم مناسب برای جذب و هضم ماده غذایی) می باشد. تشخیص و تفکیک این دوبیماری (آلرژی غذایی و عدم تحمل یک ماده غذایی) که دارای علائمی شبیه به هم هستند باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد. یکی از شایعترین بیماریهای عدم تحمل در انسان عدم تحمل و هضم لاکتوز شیر می باشد که بدلیل عدم وجود و یا کمبود آنزیم لاکتاز در انسان بروز می یابد.

واکنش و یا حساسیت متقاطع میان یک ماده غذایی با مواد غذایی دیگر و یا گرده گیاهان

گاهی فرد با وجود پرهیز از مصرف ماده غذایی که به آن حساسیت و آلرژی دارد، متاسفانه با مصرف بعضی از مواد غذایی دیگر و یا تنفس برخی از مواد حساسیت زای تنفسی مانند گرده گیاهان دچار عوارض ناشی از حساسیت و آلرژی می شود!

به طور کلی گاهی  افرادی که به ماده ای حساسیت دارند به طور معمول اغلب درجات متفاوتی از حساسیت را به مواد دیگر آلرژی زا نیز  نشان می دهند. این پدیده اصطلاحاً واکنش متقاطع بین مواد حساسیت زا یا آلرژن ها نامیده می شود. برای آگاهی از این پدیده به نوشتارهای واکنش متقاطع میان مواد حساسیت زای غذایی و تنفسی و راهنمای جامع واکنش متقاطع مواد حساسیت زای (آلرژن های) غذایی و تنفسی مراجعه نمایید.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان

منابع: 

 ۱- کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا

۲- آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا