به طور کلی حساسیت یا آلرژی به نیش حشرات مانند زنبور، اصطلاحی است که به پاسخ های آلرژیک در مقابل ورود زهر و یا سم برخی از حشرات بداخل بدن، بویژه ناحیه پوست گفته می شود. اغلب اینگونه واکنش های جدی و خطرناک در مقابل نیش حشرات بعد از گزیده شدن توسط حشراتی مانند گونه هایی از  زنبورها (زنبور عسل، زنبور گاوی، زنبور کاغذی)، مورچه ها و یا برخی از گونه های پشه و یا کنه ها اتفاق می افتد.

اغلب افراد به نیش حشرات مانند زنبور، حساسیت و آلرژی ندارند!  بنابراین آگاهی از علائم و راه تشخیص واکنش های آلرژیک و واکنش های طبیعی درمقابل نیش حشرات می تواند کمک شایانی به کاهش استرس و اضطراب در اینگونه موقعیت ها داشته باشد. اغلب افرادی که توسط حشرات مانند زنبورها دچار گزش می شوند دچار واکنش های موضعی شامل درد، قرمزی، سوزش و تورم اندک گردیده و خوشبختانه این واکنش ها بعد از مدت کوتاهی برطرف می شوند.

اما در افرادی که دچار گزدیدگی ها متعدد در یک زمان می شوند و یا آنهایی که به زنبورگزیدگی و یا زهر برخی از حشرات حساسیت دارند  وقوع واکنش های شدید و سیستمیک محتمل است و اینگونه افراد به راهکارهای درمانی به طور اورژانس نیاز دارند.  شایان توجه است احتمال بروز شوک در افراد حساس وجود دارد.  

با توجه به شیوع بالاتر حساسیت یا آلرژی به زنبورگزیدگی، لذا در ادامه برروی معرفی این نوع خاص آلرژی تمرکز بیشتری خواهیم داشت، هر چند که واکنش های آلرژیک درزنبورگزیدگی بسیار مشابه واکنش ها آلرژیک در سایر حشرات می باشد.

نشانه های گزش توسط نیش حشرات بخصوص زنبورها

هر سال تعداد زیادی از مردم بدلیل زنبورگزیدگی (ویا گزش توسط سایر حشرات) به بخش های اورژانس مراکز درمانی مراجعه می کنند. درصدی از این مراجعات همراه با بروز واکنش های شدید و تهدیدکننده جان فرد گزیده شده می باشد. مطالعات نشان می دهد حدود ۹۰ تا ۱۰۰ نفر در سال در جهان در اثر شوک آنافیلاکسی ناشی از گزش حشرات جان خود را ازدست می دهند.

علائم ناشی از حساسیت به نیش حشرات از جمله زنبور عبارتند از: درد، قرمزی، تورم در ناحیه گزش و گاهی اطراف آن، کهیر، خارش و شوک آنافیلاکسی (بندرت).

تشخیص آلرژی به نیش حشرات

تشخیص وجود حساسیت یا آلرژی به نیش حشرات مانند زنبور توسط متخصص آلرژی با روش هایی مانند آزمون پوستی پریک و یا آزمایش خونی انجام می شود. برای مطالعه بیشتر در خصوص این آزمایشهای به نوشتار آزمایش های رایج خونی و پوستی برای  تشخیص بیماری های آلرژیک مراجعه فرمایید.

پیشگیری از گزیده شدن توسط حشرات: زنبورها

آگاهی از نکات کنترل و پیشگیری ازگزیده شدن توسط حشرات مانند زنبورها و یا مورچه ها می تواند به طور چشمگیری باعث کاهش موارد آلرژی به زهر یا سم حشرات شده و میزان مرگ و میر ناشی از واکنش های شدید و شوک ناشی از نیش حشرات را در دنیا تقلیل دهد. برای مطالعه روش های پیشگیری از گزیده شدن توسط حشرات به نوشتار کنترل و پیشگیری از حساسیت یا آلرژی به نیش حشرات مراجعه فرمایید.

درمان آلرژی به نیش حشرات

اولین قدم در درمان حساسیت یا آلرژی به نیش حشرات کنترل و درمان اورژانسی علائم وواکنش های آلرژیک در مقابل گزیده شدن توسط حشراتی مانند زنبور است. در قدم دوم باید فرد حساس با متخصص آلرژی مشورت نموده و به توصیه پزشک معالج راهکارهای درمانی پیشگیری کننده مانند ایمنی درمانی (ایمونوتراپی) با زهر و یا سم حشرات مانند زنبور را در پیش گیرد. برای آگاهی از روش ایمنی درمانی به نوشتار ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی برای درمان آلرژی مراجعه فرمایید.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان

منبع:

کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا