تست پوستی پَچ (Patch) یکی از روشهای شناسایی آلرژن یا همان مواد حساسیت زا در فرد آلرژیک می باشد. اما چرا باید فرد آلرژیک این تست پوستی را انجام دهد؟! 

 سالهاست اثبات شده است برای درمان و پیشگیری بیماری های آلرژیک باید عامل ایجاد حساسیت و آلرژی شناسایی شود! به عبارتی ساده برای پیشگیری از بروز عوارض تنفسی، پوستی و یا گوارشی ناشی از بیماری های آلرژیک باید از مواجهه با عامل حساسیت زا پرهیز نمود!

پرواضح است برای جلوگیری از تماس با آلرژن ها و یا مواد حساسیت زا باید با صلاحدید پزشک معالج آزمایش ها یا همان تست های پوستی و یا خونی برای شناسایی آلرژن ها انجام شود.

شایان ذکر است در نوشتار آزمایش یا تست پوستی برای تشخیص آلرژی  و نوشتار آزمایش های رایج خونی و پوستی برای  تشخیص بیماری های آلرژیک  به تفصیل در مورد آزمایش های خونی و یا آزمون های پوستی تشخیص آلرژی بحث شده است. اما در این نوشتار سعی می گردد به زبان ساده و کاربردی یکی از آزمایش های رایج پوستی برای شناسایی مواد حساسیت زا، به نام تست یا آزمایش پوستی پَچ (Patch) معرفی شود.

تست پوستی پَچ (Patch) اغلب برای بررسی و شناسایی حساسیت فرد به موادی است که پس از تماس با پوست باعث بروز واکنش های آلرژیک می شوند.  بعضی از این مواد حساسیت زا عبارتند از:

• موادی مانند برخی فلزات بکار رفته در زیورآلات مانند نیکل و یا فلز کروم که در تولید کفش، یا مصالح ساختمانی مانند سیمان استفاده می شود.
• مواد آرایشی و بهداشتی مانند انواع رنگ مو، عطر و ادکلن و سایر مواد معطر
• انواع مواد مختلفی شیمیایی که فرد حساس با توجه به شغل خود ممکن است با آنها در تماس پوستی باشد.

تعریف ساده از تست یا آزمایش پوستی پَچ (Patch)

تست پوستی پَچ (Patch) نوعی آزمایش برای شناسایی عامل ایجاد آلرژی در افراد مبتلا به بیماری درماتیت تماسی آلرژیک می باشد! برای آگاهی از خصوصیات این بیماری پوستی آلرژیک به نوشتار درماتیت تماسی (علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان) مراجعه نمایید!

باید یادآور شد تست پوستی پَچ (Patch) با آزمایش یا تست پوستی پریک متفاوت می باشد. همانطور که پیش تر نیز بیان گردید به طور معمول تست پوستی پَچ (Patch) اغلب برای شناسایی مواد حساسیت زایی استفاده می شود که به طور معمول بعد از تماس با پوست فرد حساس باعث بروز عوارض پوستی آلرژیک می شوند.

روش انجام تست پوستی پَچ (Patch)

آماده نمودن محل انجام تست پوستی پَچ

به طور معمول انجام آزمایش یا تست پوستی  پَچ (Patch) در قسمت فوقانی پشت انجام می شود. این ناحیه سطح نسبتا کافی برای انجام آزمایش و قرار دادن مواد حساسیت زا در اختیار پزشک قرار می دهد.

باید ناحیه مورد آزمایش فاقد مو بوده و در صورت نیاز و امکان باید موهای ناحیه قرار گیری مواد حساسیت زا در جهت مو با تیغ اصلاح حذف شوند.

باید قبل از انجام تست پوستی  پَچ (Patch) فرد استحمام نماید. همچنین در صورت چرب بودن پوست و یا تمیز نبودن ناحیه مورد آزمایش باید با الکل به آرامی ناحیه مورد نظر تمیز شود.

مجاور نمودن ماده حساسیت زا (آلرژن) با پوست فرد مورد آزمایش

 بعد از آماده شدن ناحیه مورد آزمایش، دیسک های مخصوص کاغذی آغشته به مواد حساسیت زا بر روی پوست قرار داده شده و با چسب مخصوص در ناحیه ثابت می شوند.

پس از قرار دادن مواد حساسیت زا بر روی پوست،  فرد نباید تا روز خواندن نتایج آزمایش، استحمام نموده و یا محل نصب آلرژن ها (مواد حساسیت زا) با آب تماس داشته باشد. همچنین در مدت مجاورت آلرژن ها فرد مورد آزمایش  باید از فعالیت های بدنی که منجر به تعریق زیاد پوست می شوند، خودداری نماید!

مرحله ارزیابی و ثبت نتایج تست پوستی  پَچ (Patch)

نتایج تست پوستی  پَچ (Patch) به طور معمول پس از ۴۸ ساعت (۲ روز) توسط پزشک معالج ارزیابی و ثبت می گردند. اغلب نتایج مثبت به شکل قرمزی همراه با واکنش های پوستی وزیکولی و پاپول (شبیه جوش های قرمز پوستی) مشاهده می شوند.

تفسیر نتایج توسط پزشک معالج و با در نظر گرفتن سابقه پزشکی بیمار صورت می گیرد.

توصیه های مهم در خصوص انجام تست پوستی  پَچ (Patch)

 ۱- برای انجام تست پوستی   (Patch) به مراکز درمانی معتبر مراجعه شود.

۲- به پزشک خود تمام داروها از جمله داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید را اطلاع دهید. بعضی از داروها ممکن است نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین پزشک شما فهرستی از داروهایی را که باید پیش از انجام آزمایش قطع شوند را به شما می دهد.

۳- بهتر است اول صبح روز انجام آزمایش استحمام نموده تا محل انجام آزمایش تمیز باشد. هرگز در محل انجام تست از کرم های مرطوب کننده استفاده نشود!

۴- قبل از انجام تست پوستی پَچ نباید پوست به مدت طولانی در مقابل نور خورشید باشد و یا فرد حمام آفتاب گرفته باشد!

۵- همانطور که پیش تر ذکر گردید بعد از نصب آلرژن ها بر روی پوست، نباید تا پیش از خواندن و ارزیابی نتایج، استحمام نموده و یا محل انجام آزمایش در معرض نور خورشید قرار گیرد. همچنین از هر گونه فعالیت بدنی که منجر به تعریق بدن می شود باید خودداری نمود!

۶-  به ندرت پیش می آید که کل بدن به آزمایش های پوستی واکنش نشان دهد. اما اگر مواردی مانند  تب، سرگیجه، مشکل در تنفس، راش ها یا جوش های پوستی پراکنده، ورم صورت، لب ها و دهان و یا مشکل در بلع، اتفاق افتاد حتما به پزشک خود گزارش دهید.

تهیه و تدوین: دکتر محمد علی عصاره زادگان

منابع:

۱- A Practical Guide to Patch Testing

۲- Patch Tests

۳- …EAACI position paper for practical patch

۴- …European Society of Contact 

۵- https://www.dermnetnz.org/topics

۶- …https://www.chicagodermatology.com

۷- https://www.dermcoll.edu.au/atoz